Knowhow voor SaaS investors
De wereld van investeringen, fusies en overnames zit vol buzzwords die een geweldige investering zouden garanderen. Op het gebied van software is SaaS populair: webapplicaties die met een paar aanpassingen bijna oneindig schaalbaar zijn, waardoor een investering op korte termijn vele malen wordt terugverdiend. Maar wat is de realiteit? Wat zien we in de praktijk?

SaaS groei lijkt eenvoudig - Uitvoering is dat zelden
SaaS staat voor Software as a Service. Tegenwoordig is het vaak een webapplicatie die je in je browser gebruikt en waarvoor een internetverbinding nodig is. Je hoeft niets te installeren en je kunt het overal gebruiken waar je een computer, tablet of telefoon bij de hand hebt. Je registreert je als gebruiker en vanaf dat moment is het klaar voor gebruik. Er zijn geen aanschafkosten, meestal betaal je in abonnementsvorm. Maar dit is SaaS voor eindgebruikers; wat betekent SaaS voor investeerders?
De aantrekkingskracht van SaaS voor investeerders is iets anders. Natuurlijk is gebruiksgemak voor eindgebruikers belangrijk. Wat het interessant maakt, is het feit dat de potentiële groei van het aantal gebruikers bijna oneindig is. Als je de eerste bent die met een veelbelovend idee in een SaaS-bedrijf stapt, heb je geluk.
Helaas blijkt de realiteit hardnekkiger. Achter de schermen zijn er vaak verschillende obstakels te overwinnen, die de ROI op korte termijn aanzienlijk verlagen. Binnen software due diligence komen we regelmatig situaties tegen die de gewenste groei afremmen. We bespreken een aantal veelvoorkomende problemen die we tegenkomen.
Schaalbaarheid van teams
De teams die software hebben ontwikkeld, zijn vaak goed toegerust voor de huidige omvang van een bedrijf. Maar het snel opschalen van productontwikkeling is niet vanzelfsprekend. Met een kapitaalinjectie kunnen er wel extra ontwikkelaars worden aangetrokken, maar extra capaciteit leidt niet automatisch tot een evenredige stijging in productiviteit. Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn.
Problemen die wij vaak signaleren:
- Gebrekkige documentatie, wat leidt tot risico op kennisverlies en langere inwerktijden voor nieuwe medewerkers;
- Ontbrekende testdekking, waardoor aanpassingen in de applicatie regelmatig nieuwe fouten introduceren. Tijd die besteed wordt aan het herstellen van fouten, kan logischerwijs niet worden gebruikt voor het bouwen van nieuwe functionaliteit;
- Geen kwantitatieve analyse – zoals statische code-analyse – waardoor er geen objectief inzicht is in de complexiteit en consistentie van de broncode. Beide hebben direct invloed op de productiviteit van het team;
- Geen duidelijk beveiligingsbeleid, met als gevolg een gebrek aan inzicht in interne en externe dreigingen voor gevoelige data en de continuïteit van dienstverlening. Als gevoelige gegevens door een hack op straat komen te liggen, zijn de financiële en juridische gevolgen aanzienlijk. Ook het vertrouwen van klanten krijgt dan een flinke deuk. Om dit te voorkomen, is het cruciaal om governance in te richten en de broncode te analyseren met tools (SAST: Static Application Security Testing);
- Te weinig focus op businesswaarde en te veel tijd kwijt zijn aan het opnieuw uitvinden van bestaande oplossingen – ook wel het Not Invented Here (NIH)-syndroom genoemd. Denk aan identity management, betalingsproviders, geolocatie: dit zijn allemaal zaken die extern beter en voordeliger in te kopen zijn dan zelf te ontwikkelen. Richt je als bedrijf op het toevoegen van échte waarde;
- Functionele eisen krijgen voorrang boven technische kwaliteit, waarbij commerciële druk de onderliggende implementatie verdringt. Dit leidt tot oplopend achterstallig onderhoud (technical debt) in de applicatie, met negatieve gevolgen voor onderhoudbaarheid en betrouwbaarheid.
Een SaaS-product maakt nog geen SaaS-bedrijf
Bedrijven die de overstap maken van on-premises software naar SaaS vergeten vaak dat SaaS meer is dan alleen een applicatie op het web. Een goed SaaS-product wordt ontwikkeld en beheerd door een team dat daarvoor geschikt is, met de juiste bedrijfsprocessen op hun plaats. Wat wij vaak zien:
- Geen supportteam, waardoor ontwikkelaars zelf klantvragen moeten afhandelen. Dit gaat ten koste van de tijd die besteed kan worden aan productverbetering;
- Lange periodes tussen releases van nieuwe functionaliteit, wat het risico op fouten verhoogt. Klanten moeten wennen aan grotere wijzigingen, en feedback uit de markt kan minder snel en effectief worden verwerkt;
- Handmatige stappen in het releaseproces, waardoor de kans toeneemt dat de webapplicatie tijdelijk niet beschikbaar is;
- Geen of gebrekkige integratie met andere producten in dezelfde sector, waardoor overstappen naar jouw SaaS-oplossing lastig is – mede doordat datamigratie vanaf andere platformen vaak niet mogelijk is. Als klanten hun data kwijtraken of handmatig moeten overzetten, is de drempel om te switchen aanzienlijk hoger.
Context is alles
Geen enkel bedrijf is hetzelfde. Wat hierboven beschreven is, vormt slechts een beknopte weergave van onze praktijkervaringen – waarbij de nodige nuance verloren kan gaan. Context speelt altijd een bepalende rol bij dit soort bevindingen. Daarnaast zijn de toekomstplannen van een organisatie mede bepalend voor wat de grootste impact heeft. Wij denken graag met je mee, en zetten onze expertise in om inzicht en duiding te geven bij jouw specifieke uitdagingen en risico’s.